Koniec relacji trenera i zawodnika

Rozstania są trudne, zarówno dla trenera i zawodnika. Zakończenie relacji trenera z zawodnikiem budzi wiele emocji, a sama decyzja może okazać się niezrozumiała dla jednej ze stron. W przypadku młodych zawodników, zasadniczą rolę pełnią rodzice, którzy dopełniają formalności, często wyręczając zawodnika z obowiązku poinformowania trenera. Niestety, po wielu latach współpracy trener dowiaduje się o przyczynie odejścia zawodnika z różnych źródeł np. innych trenerów, dyrekcji szkoły, innych członków drużyny lub rodziców zawodnika. AUĆ! Jak można temu zapobiec? Zwróćmy uwagę na to jak kształtuje się sama relacja trenera i zawodnika. 

Na wstępie należy podkreślić, że rola trenera jest bardzo złożona i obejmuje więcej aspektów niż tylko aspekty sportowe tj. jakość treningu, rozwój umiejętności i uzyskiwane wyniki. Trener ma istotny wpływ na postawę zawodnika, jego motywację oraz poczucie wartości i kompetencji. Tym samym, klimat panujący w drużynie i relacje pomiędzy zawodnikami w drużynie są również zależne od postawy samego trenera. Relacja trenera z zawodnikiem jest jednym z głównych czynników odpowiedzialnych za sukces sportowy. Aby była efektywna i satysfakcjonująca musi adresować potrzeby obydwu stron. Ale skąd wiedzieć czego komu potrzeba? Do tego potrzebna jest otwarta, dwukierunkowa komunikacja. 

Fundamentem efektywnej relacji trener-zawodnik są jasne zasady współpracy. Niezależnie, czy mówimy o pracy z seniorem, czy młodzikiem, zawodnik musi wiedzieć jakie są jego zobowiązania i jak może komunikować swoje potrzeby trenerowi. Rola trenera i obowiązki trenera też muszą być jasno i otwarcie zdefiniowane. Trenerowi powinno zależeć na poznaniu opinii i potrzeb zawodnika, bo tylko wtedy może mieć pewność, że jego wiedza i doświadczenie są poprawnie interpretowane. Nawet jeśli trener posiada ogromną wiedzę merytoryczną, to sama forma przekazu może obniżać efektywność jego pracy, ograniczać zawodnika, burzyć jego pewność siebie i poczucie kompetencji, a w efekcie powodować, że przekazywane przez trenera wskazówki nie są stosowane. Nieefektywna współpraca to brak chęci do treningu oraz brak progresu umiejętności i osiągnięć. Wielu zawodników nie wie jak przekazać trenerowi informację na temat jego pracy i tego co można w niej poprawić. Wielu zawodników obawia się konsekwencji komunikowania tego co im pomaga, a co przeszkadza w relacji z trenerem. Bo przecież, jak zawodnik może przekazać trenerowi, że za bardzo krzyczy, nie zwraca uwagi na wszystkich zawodników, albo spędza dużo czasu treningowego na komputerze i telefonie? Brak możliwości komunikowania swojego zdania i potrzeb może być jednym z powodów zakończenia współpracy.

Przekazanie informacji zwrotnej trenerowi może okazać się nie lada wyzwaniem, ponieważ najpierw to zawodnik musi ocenić, czy on sam wywiązuje się ze swojej roli. Konfrontacja, a zarazem ocena swojego zaangażowania i realizacji wyznaczonych celów bardzo często pokazuje, że zawodnik wymaga od trenera więcej, niż sam daje od siebie. Brak otwartej komunikacji, wzajemnego szacunku i zaufania w kwestii przyznania się do błędów wywołuje uczucie niespełnionych oczekiwań. Bardzo wielu zawodników krytykuje trenerów za brak dostatecznych informacji, ale to oni sami nie zadają pytań. Jeśli potrzebujesz czegoś, nie wiesz jak to wykonać, nie wiesz co możesz jeszcze poprawić, zapytaj! Zadawanie pytań okazuje się jednak o wiele bardziej niekomfortowe niż może się wydawać. Dlaczego? Uzyskanie konkretnej informacji od trenera zobowiązuje zawodnika do pracy nad danym elementem. Zawodnik jest świadomy wymaganej pracy, a rozmowa z trenerem zobowiązuje i musi wziąć na siebie odpowiedzialność za efekty swojej pracy. Wygodniej jest więc nie pytać, nie wiedzieć, a przyczyn nieudanych startów doszukiwać się trenerze. Brak świadomości i odpowiedzialności za swoją pracę może być powodem zakończenia współpracy.

Gdzie w tym wszystkim jest rodzic?  Wsparciem. Mediatorem. Kimś kto pomoże budować relację trenera z zawodnikiem, zainspiruje do komunikowania się i zadawania pytań oraz brania przez dziecko odpowiedzialności za swoją postawę, swoje cele i swoją relację z trenerem, nawet jeśli współpraca ma się zakończyć.

Trenerze, słuchaj.

Zawodniku, pytaj.

Rodzicu, wspieraj.

PS. Trenując w USA zaskoczył mnie zwyczaj dziękowania trenerowi po zakończonym treningu.  Wkrótce zrozumiałam, że jest to forma budowania relacji z trenerem. Kiedy doceniacie wzajemnie swoją pracę, pracujecie razem, współpracujecie. Czy Wy również współpracujecie? 

Joanna Budzis

STREAMLINE Leadership Academy