Motywacja w kontekście relacji trenera i zawodnika

Wielowymiarowa rola trenera to odpowiedzialne zadanie, które wymaga wysiłku i zasobów czasu. Nie jest łatwo i nie będzie. W powszechnym rozumieniu pozytywna relacja trenera z zawodnikiem owocuje dobrze wykonanym treningiem i rekordami życiowymi na zawodach. Jest jednak wiele czynników, które wpływają i często zakłócają codzienną współpracę. Wysoka motywacja lub jej brak to najczęściej wyróżniane elementy, które decydują o efektywności wykonywania zadań. Warto jednak przyjrzeć się temu bliżej.

Motywacja jest procesem. Zmienia się i określa psychologiczne stany, które napędzają, ukierunkowują i regulują nasze zachowanie. Zarówno stan wewnętrzny zawodnika, jak i najbliższe środowisko zewnętrzne mają bezpośredni wpływ na ten proces. Istotnym zjawiskiem jest współzależność postawy trenera i zawodnika. Każda ze stron prezentuje odpowiedni dla siebie poziom motywacji, wpływa na postawę drugiej osoby i kształtuje relację. Indywidualna definicja sukcesu i porażki warunkuje poziom motywacji do działania. Inaczej mówiąc, to co jest dla nas ważne, będzie wywoływać wyższą motywację do działania. Pytanie, co jest ważne dla zawodnika, a co jest ważne dla trenera i czy obie strony potrafią to jasno zakomunikować? Czy zawodnik potrafi zakomunikować trenerowi swoje potrzeby, a czy trener potrafi stworzyć ku temu komfortowe warunki i jest otwarty na takie informacje? 

Efektywna współpraca i pozytywna relacja trenera z zawodnikiem jest możliwa do uzyskania poprzez realizację wspólnych celów. Aby je określić konieczne są informacje o potrzebach i oczekiwaniach zarówno zawodnika, jak i trenera. Świadomość celów trenera i zawodnika, pomaga ustalić jasne reguły współpracy i daje podstawy konstruktywnej komunikacji w codziennym treningu. To co ważne dla trenera, może być nieistotne dla zawodnika i odwrotnie. Dlatego właśnie najważniejsze w relacji trenera z zawodnikiem jest ustalenie klarownych zasad współpracy. Oczekiwania trenera są tak samo ważne jak oczekiwania zawodnika. Precyzując swoje oczekiwania, należy się zastanowić jak będziemy przekazywać naszą ocenę i feedback drugiej osobie. Jasna i precyzyjna informacja zwrotna jest podstawą do doskonalenia umiejętności i nauki nowych. Nie tylko zawodnik się rozwija, trener też.

 Sprzeczność dotycząca wartości, celów i oczekiwań obniża efektywność współpracy i satysfakcję stron. Nieprecyzyjne komunikaty o ocenie realizacji zadań przyczyniają się do powstawania nieporozumień i negatywnej atmosfery. Obustronna komunikacja na linii trener-zawodnik i ciągła wymiana informacji prowadzi natomiast do wzajemnego zrozumienia. W przypadku, gdy zawodnik nie ma możliwości lub nie potrafi swobodnie wyrażać opinii i sugestii na temat pracy trenera, ogranicza to doskonalenie metod pracy trenera, utrudnia budowanie relacji i uzyskiwanie satysfakcjonujących wyników. Klimat motywacyjny panujący w grupie zawodników jest efektem stylu przywództwa trenera i bezpośrednio wpływa na poziom motywacji wewnętrznej zawodników. Efektywny styl przywódczy trenera jest dostosowany do potrzeb zawodnika, wzmacnia poziom motywacji i satysfakcji. Pytanie, jakie są potrzeby? Rola przywódcy zobowiązuje, dlatego tak ważna jest świadomość własnych potrzeb, budowanie i utrzymanie własnej motywacji, formułowania celów, oraz monitorowanie własnego rozwoju umiejętności jako trener. 

-JB