System oceniania

Brytyjskie podejście do sukcesu przedstawione przez Tima Jonesa wzbudziło spore zainteresowanie na ostatniej konferencji szkoleniowej trenerów pływania w Krakowie. Szef wyszkolenia British Swimming pokazał strukturę szkolenia i strategię, która kształtuje medalistów wielkich imprez sportowych.

W mojej ocenie warto było zwrócić uwagę na detale, które, oprócz finansów, są motorem stworzonego przez nich systemu. Miałam okazję porozmawiać z prelegentem i zadać więcej pytań o wszechstronność brytyjskiego systemu szkolenia, który obejmuje również aspekt psychologiczny w przygotowaniu zawodników.Na co więc warto zwrócić uwagę? Na doskonalenie umiejętności i skalę do ich oceny.

Podstawą oceny rozwoju zawodnika nie jest rezultat czasowy, a stopień w jakim opanował konkretną umiejętność. Poszczególne etapy szkolenia zawierają zbiór umiejętności jakie zawodnik, na tym etapie, powinien mieć opanowane. Zawodnik, który potencjalnie ma być włączony do szkolenia ocenia swoje umiejętności na specjalnie stworzonej do tego skali. Trener również ma zadanie monitorować i oceniać rozwój  umiejętności swojego zawodnika. Górna granica skali stworzonej do tych ocen, to umiejętności jakie prezentuje mistrz świata. Oprócz umiejętności fizycznych, technicznych i taktycznych ocenia się również najważniejsze umiejętności psychologiczne np. umiejętność koncentracji i kontroli emocji. 

EFEKT 1

Taka strategia pomaga utrzymać motywację zawodnika przez długi okres rozwoju jego kariery. Elementem składowym motywacji wewnętrznej jest zaspokojenie potrzeby kompetencji. Każdy z nas chce czuć, że jego starania nie idą na marne. Każdy z nas lubi być w czymś dobry. To zachęca nas do działania. Jeśli zawodnik widzi progres w tym co robi, a w dodatku czuje, że ma nad tym jakąś kontrolę, będzie chciał więcej. Takie działanie i koncentracja na ciągłym doskonaleniu umiejętności pomaga połączyć dzisiejszy wysiłek z przyszłym sukcesem!

EFEKT 2

Ocena składowych elementów wyścigu i aktualnego poziomu konkretnych umiejętności niezbędnych w tym wyścigu pomaga uwolnić się od presji wyniku i zdobywania medali. System szkolenia skoncentrowany na rozwoju umiejętności pozwala zawodnikowi skupić się na zadaniu jakie ma do wykonania, a nie wyniku końcowym jaki ma osiągnąć. Myśląc o tym jak wykonać wyścig krok po kroku, czujemy kontrolę nad zadaniem jakie wykonujemy. Stres przedstartowy i presja wygrywania przestaje być zagrożeniem. Uczucie lęku i niepokoju pojawia się właśnie wtedy, kiedy skupiamy uwagę na czymś, na co nie mamy wpływu i nie wiemy czego się spodziewać. W konsekwencji pojawiają się reakcje organizmu, którymi są nadmierne pobudzenie i negatywny stres.

EFEKT 3

Zawodnicy, którzy od najmłodszych lat koncentrują się na doskonaleniu własnych umiejętności budują pozytywne nawyki już od samego początku kariery. Nie rywalizują o prestiż bycia lepszym. Nie obawiają się startów na zawodach, bo traktują to jako sprawdzian umiejętności. Nie unikają porażek, bo nie boją się oceny własnej osoby i talentu. Nie unikają popełniania błędów, bo wiedzą, że błędy pokazują co jeszcze mają poprawić i wiedzą, że mogą nad tym pracować podczas codziennych zajęć.

EFEKT 4

Jak powiedział Tim Jones, zależy im na tym, aby „trener patrzył na zawodnika oczami, a nie stoperem”. Zdarza się, że pewne rzeczy wydają się tak oczywiste i naturalne, że nie wymagają dodatkowych objaśnień. Instrukcje jakie przekazuje trener, są jednak często ogólnikowe z perspektywy zawodnika. System skoncentrowany na ocenie umiejętności wymaga od trenera dodatkowej pracy, objaśnienia zakresu pracy, stworzenia miary i skali postępu, indywidualnych spotkań i systematycznego przekazywania informacji zwrotnej każdemu z zawodników. Czy warto poświęcić na to czas? Warto, jeśli chcemy kształtować zawodników świadomych, silnych i gotowych wykorzystać swój potencjał w pełni, niezależnie ile go mają. 

Joanna Budzis

STREAMLINE Leadership Academy