Jak nagradzać, żeby inspirować? cz.2
Konstruktywnej informacji zwrotnej ciąg dalszy. Drodzy trenerzy, rodzice i nauczyciele, skoro już wiecie, że trzeba chwalić za pozytywne zachowanie, konkretne zachowanie, konkretnej osoby i w konkretnym czasie, to teraz dołączmy do tego kontekst sytuacyjny. Czy warto chwalić publicznie i porównywać do ogólnych standardów grupy? Jak użyć tej konkretnej pozytywnej sytuacji do zainicjowania podobnego zachowania w przyszłości i osiągnięcia większych celów?
4. Warto zaznaczyć, że niezależnie od tego co i kogo chwalimy, to powinno być to w odniesieniu do wcześniejszego zachowania i działania tej właśnie osoby. Porównywanie zawodników między sobą, nie jest docenieniem ich wysiłku i efektów pracy, a wyższości i dominacji nad innymi. W konsekwencji, zawodnicy zaczną szybko rywalizować o względy trenera i pozycję w grupie, prestiż bycia liderem grupy. Aby tego uniknąć, wyróżniajmy zawodników i uczniów za wysiłek włożony w uzyskanie pożądanego rezultatu, co pokaże reszcie grupy, że każdy z nich może się rozwijać i uzyskiwać rezultaty na miarę swoich możliwości. W ten sposób członkowie grupy będą otwarcie wspierać się i komentować wzajemne osiągnięcia, unikając przy tym rywalizacji o bycie lepszym od kolegi. Klimat motywacyjny powstaje wtedy, kiedy prezentuje chęć doskonalenia własnych umiejętności, wykorzystując do tego ściganie się z kolegami z grupy.
5. Udzielanie pozytywnej informacji zwrotnej na temat pożądanego zachowania jest łatwiejsze i nie grozi nadmierną, narcystyczną pewnością siebie, kiedy odnosi się do norm i wartości ustanowionych w grupie. Jeśli postawa zawodnika jest reprezentacją wcześniej ustalonych wartości na których opiera się współpraca, staję się on pozytywnym wzorem dla innych. Podkreślając zachowanie, chwaląc konkretne działanie np. systematyczną rozgrzewkę czy frekwencję na treningach, pokazujemy grupie jakie zachowanie jest fundamentem efektywnej współpracy i sukcesu. Chwaląc za konkretne zachowanie, a nie za całokształt, możemy wyróżniać i doceniać większą liczbę zawodników, co pokazuje, że każdy może być doceniony. Dodatkowo, jest to jasny przekaz, że każdy ma równe możliwości rozwoju, wszyscy traktowani są równo i nie ma w grupie faworytów.
6. Pamiętajmy, że informacja o dobrze wykonywanych działaniach, pomaga pokazać kierunek działania do osiągnięcia większych celów. Z pozoru niewinny komentarz staje się drogowskazem, szczególnie istotnym u podopiecznych, którzy prezentują niską wiarę we własne możliwości. Pozytywne drogowskazy są potrzebne wszystkim, którzy mogą napotkać trudności w realizacji celów, czyli wszystkim zawodnikom, którzy mają zamiar wykorzystać swój potencjał w pełni. Niektórzy mogą mieć też większe zapotrzebowanie na bardzo czytelne drogowskazy, np. zawodnicy powracający po kontuzji, spektakularnych porażkach i kobiety. Tak, kobiety, zawodniczki wykazują się nadmiernym samokrytycyzmem, obniżonym poczuciem sprawczości i pewności siebie, a często postrzegają swój sukces jako wypadkową wielu czynników zewnętrznych, a nie ich własnej pracy.
Chwalmy więc, tylko mądrze.
Joanna Budzis